Το βήχιον το σιτόφιλον, γνωστό σαν χαμολεύκη, ανήκει στην οικογένεια των Συνθετών.

Είναι μικρό φυτό µε πολυετές ρίζωμα. Έχει φύλλα καρδιόσχηµα, πλατιά, ακανόνιστα οδοντωτά, χνουδωτά στην κάτω επιφάνεια τους, µε μακρύ µίσχο και εμφανίζονται µετά την άνθηση. Τα άνθη τους είναι κίτρινα κεφάλια σε μικρό µίσχο.

Ο καρπός του είναι αχαίνιο µε πάππο. Ανθίζει από το Μάρτη µέχρι τον Απρίλη και το συναντούμε στα ηµιορεινά και ορεινά µέρη του τόπου μας σε υγρές συνήθως τοποθεσίες.

Είναι φυτό που κατά τόπους έχει διαφορετικές ονομασίες ανάλογα µε την έννοια που του αποδίδουν.

Η λατινική του ονομασία προέρχεται από τις λέξεις «tussis» που σηµαίνει βήχω και «agere» που σημαίνει αποδιώχνω, λόγω της θεραπευτικής του ιδιότητας για το βήχα. Το όνοµα «φαρφάρα» προσδιορίζει το χνούδι των φύλλων του, που δίδει την αίσθηση ότι είναι πασπαλισµένα µε αλεύρι.

Οι Ελληνες το ονομάζουν «βήχιον» λόγω της αντιβηχικής του ιδιότητας. Κατά το Μεσαίωνα αποκαλείτο «Filius ante patrem», ονομασία που αναφέρεται στο χαρακτηριστικό του να φυτρώνουν τα φύλλα του µετά που θα μαρανθούν τα άνθη του.

Οι Γάλλοι το αποκαλούν « Pas-d’ane », πόδι του γαϊδάρου, γιατί το σχήμα των φύλλων του, τους δίνει αυτή την αίσθηση.

Γνωστό από την αρχαιότητα σαν βότανο είναι η χαμολεύκη του Διοσκουρίδη.

Περιέχουν βλέννα που µε υδρόλυση μετατρέπεται σε γαλακτόζη, γλυκόζη, αραβινόζη, ξυλόζη, ραμνόζη και ριβόζη.

Περιέχουν ακόµη ένα πικρό γλυκοσίδιο την τουσιλαγίνη στην οποία ωφείλεται η αντιβηχική του ιδιότητα, σαπωνίνες, ταννίνη, ινουλίνη, δεξτρίνη, γαλλικό, µηλικό και ασκορβικό οξύ, ασβέστιο, κάλιο και θείο.

Τα άνθη του περιέχουν φυτοστερόλες, φλαβονοειδή γλυκοσίδια, όπως η ρουτίνη και η υπερίνη.

Είναι από παλιά γνωστές οι ιδιότητές του να καταγαλιάζει το βήχα και να ανακουφίζει από τη δύσπνοια.

Έχει ακόµη µαλακτικές, αντιφλεγµονικές, αποχρεπτικές ιδιότητες και καταπραΰνει τις φλεγμονές του βλεννογόνου, του αναπνευστικού και γαστροεντερικού συστήµατος.

Συστήνεται για τις παθήσεις του αναπνευστικού, όπως τραχειίτιδα, φαρυγγίτιδα, λαρυγγίτιδα, γρίπη και κρυολόγημα, βήχα οποιασδήποτε αιτιολογίας, όπως βήχα ασθµατικών, καπνιστών, φθισικών κ.α.

Συστήνεται για φλεγμονές του βλεννογόνου του στομαχιού και των εντέρων, είναι ορεκτικό και βοηθά στη διαδικασία της πέψης.

Μαζί µε άλλα διουρητικά βότανα συστήνεται για φλεγμονές του ουροποιητικού συστήµατος.

Τα άνθη του συστήνονται σε ακανόνιστα έμµηνα, γιατί τα στεροειδή που περιέχουν βοηθούν τον οργανισμό να ξεπεράσει το πρόβλημα.

Εξωτερικά συστήνονται σε περιπτώσεις φλεβίτιδας, ειδικά για τη διάρρηξη των τριχοειδών αγγείων στο πρόσωπο, σε πληγές, έλκη, κάλλους, εγκαύματα και λειχήνες.

ΕΓΧΥΜΑ: Αφήνουμε τα βότανα για 15 λεπτά σε καυτό νερό, τα σουρώνουμε και πίνουμε.

ΔΟΣΟΛΟΓΙΑ: 1 με 2 κουταλάκια βότανο, σε 1 φλιτζάνι του τσαγιού με νερό και πίνουμε 3 φορές την ημέρα. Αυτή η μέθοδος χρησιμοποιείται για πέταλα, άνθη, φύλλα και όλα τα αρωματικά βότανα.

*ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΑ: Για εξοικονόμηση χρόνου, από το προηγούμενο βράδυ ή το πρωινό μας, ετοιμάζουμε ένα (ολοήμερο) ρόφημα, το βάζουμε σε γυάλινο μπουκάλι ή παγούρι, και το πίνουμε ανά τακτικά χρονικά διαστήματα, καθόλη την περίοδο της ημέρας (από το πρωί έως το βράδυ).

ΔΟΣΟΛΟΓΙΑ: 3 με 6 κουταλάκια βότανο, σε ποσότητα 3 φλυτζάνια του τσαγιού νερό, το φτιάχνουμε μόνο 1 φορά και το πίνουμε έως ότου τελειώσει.

* Συμβουλές & Μυστικά :

Τα µέρη του φυτού ζεστά, τα χρησιμοποιούμε µε κομπρέσες στο πρόσωπο για πληγές και εγκαύματα.

*  Καμία αναφορά παρενέργειας δεν έχει καταγραφεί 

Σημείωση:

Η γεύση προέρχεται από έλαια στα κυτταρικά τοιχώματα των φυτών. Το κόψιμο ή η άλεση σπάει τα κυτταρικά τοιχώματα και απελευθερώνει τη γεύση.

Όλα τα σκευάσματα βοτάνων μπορούν να αποθηκευτούν αποτελεσματικά σε δροσερό, ξηρό και σκοτεινό μέρος, για παράδειγμα μέσα σε ένα ντουλάπι κουζίνας.

Θα πρέπει πάντοτε να ελέγχουμε την ένδειξη ημερομηνίας που ορίζετε από τον κατασκευαστή και η οποία δηλώνει το διάστημα που μπορούμε να τα αξιοποιήσουμε.

Η ξήρανση των βοτάνων σε πολύ υψηλή θερμοκρασία μπορεί να προκαλέσει απώλεια γεύσης και ιδιοτήτων.

*  Προειδοποιήσεις:

Η παραπάνω περιγραφή του φυτού, δεν αποτελεί σε καμία περίπτωση συνταγή.

Η πληροφορίες που αναφέρονται έχουν αντληθεί από ακαδημαϊκά βιβλία, έρευνες, άρθρα και αναφορές καταξιωμένων βοτανολόγων.

Για τον άνθρωπο κάθε ουσία δυνητικώς μπορεί να έχει ανεπιθύμητο αποτέλεσμα, καθώς αυτό προέρχεται ανάλογα από την ποσότητα της ουσίας που θα μπει στον οργανισμό, και από τη δυνατότητα αυτού να την απομονώσει ή να την αποβάλλει μετά από κάποια επεξεργασία.

Θεωρείτε απαραίτητη η συμβουλή ειδικού πριν από την χρήση του φυτού, καθώς επίσης δεν πρέπει να χρησιμοποιούνται ως υποκατάστατο μιας ισορροπημένης δίαιτας.

Συμβουλευτείτε τον γιατρό σας αν είστε έγκυος, θηλάζετε, βρίσκεστε υπό φαρμακευτική αγωγή ή αντιμετωπίζετε προβλήματα υγείας. Να φυλάσσεται μακριά από τα μικρά παιδιά.