Ο Βαλεριάνος έχει μακρά ιστορία φαρμακευτικής χρήσης που χρονολογείται από την εποχή των Ελλήνων γιατρών Ιπποκράτη (περίπου 460-377 π.Χ.) και Διοσκουρίδη ( 1ος αιώνας Κ.Χ.) που το συνταγογράφησαν ως βοηθητικό ύπνου.

Ήδη από τον 4ο και 5ο αιώνα π.Χ., η βαλεριάνα είχε μεγάλη σημασία για τους οπαδούς του Ιπποκράτη, που τη χρησιμοποιούσαν για τη θεραπεία γυναικείων ασθενειών. Οι αρχαίοι γιατροί αναφέρονταν σε αυτό το φυτό ως " Phu ". Η βαλεριάνα η ιταλική ανήκει στην οικογένεια των Βαλεριανίδών.

Είναι όρθιο φυτό µε σαρκώδες ρίζωµα και λείους κοκκινωπούς βλαστούς, που µπορεί να φθάσουν και το ένα μέτρο. Τα φύλλα της βάσης είναι απλά ὠοειδή, ενώ του βλαστού είναι πτερόσχιδα. Τα άνθη της είναι ρόδινα, αρωματικά και βρίσκονται σε ακραίες ταξιανθίες.
Ανθίζει απὀ το Φεβράρη µέχρι το Μάρτη σε πετρώδεις βουνοπλαγιές και τη συναντούμε στον Ακάµα, Πρόδρομο, Σταυροβούνι, Λεύκαρα και Πενταδάκτυλο.

*  Το εκχύλισμα ρίζας βαλεριάνας, είναι ένα εγκεκριμένο φάρμακο χωρίς συνταγή γιατρού στη Γερμανία, την Ελβετία, το Βέλγιο, την Ιταλία και τη Γαλλία για τη θεραπεία του στρες και της νευρικής έντασης, των διαταραγμένων προτύπων ύπνου και των καταστάσεων άγχους.

Η λαϊκή ιατρική την αποκαλεί σαν «το τελειότερο από τα φυτικά καταπραϋντικά» και τη συστήνει για όλες τις παθήσεις που έχουν νευρογενή αίτια, όπως κατάθλιψη, ιλίγγους, ημικρανίες, πονοκεφάλους, ταχυπαλµίες, άγχος, δύσπνοια, νευρωτικά στοµάχια, υπερβολική νευρικότητα, νευρικές κρίσεις, υστερία, επιληψία, αὐπνίες, σπασμούς, ακόµη και σε παιδικούς σπασμούς, πόνους περιόδου, σπασμούς μήτρας, κράµπες στομάχου και εντέρων, λόξυγγα, σε άτοµα µε λεπτή κράση και σε νευρωτικές καρδιακές παθήσεις. Ακόμη τη συστήνει σε φυµατίώση, πνευμονία, δυσεντερία και διαβήτη.

Η βαλεριάνα ήταν γνωστή για τις ηρεμιστικές της ιδιότητες απὀ τα πανάρχαια χρόνια. Ο Πίνιος και ο Διοσκουρίδης την αναφέρουν σαν ένα ηρεμιστικό µέσο, ενώ απὀ καταγραφές απὀ το Μεσαίωνα βλέπουμε ότι χρησιμοποιόταν και για θεραπεία της επιληψίας.

Χαρακτηριστικά αναφέρεται ότι το 1592 κάποιος Φάμπιο Κολούμα θεραπεύθηκε από την επιληψία µε τη βοήθεια της βαλεριάνας.

Περιέχουν αιθέριο λάδι, µε κύρια συστατικά τη βορνεόλη, λιµονίνη, πινένιο, καμφένιο και άλλα οξέα. Aλκαλοειδή, όπως χατινίνη, ακτινιδίνη και βαλερίνη, ρητίνη, ταννίνη, άμυλο, σάκχαρα, στερόλες, λιπαρές ουσίες, αζωτούχες και λευκωματούχες ουσίες.

Η βαλεριάνα χρησιµοποιείται πλατιά στη φαρμακοβιομηχανία για την παρασκευή γαληνικών φαρμάκων, που χορηγούνται συνήθως σαν ήπιο κατευναστικό, σε αὐπνίες που είναι αποτέλεσµα ψυχοσωματικής εξάντλησης και υπερκόπωσης.

Η καταπραύντική της δράση χρησιµοποιείται σε νευρικές καρδιοπάθειες, επιληψία, υστερία, νευρασθένειες, νευρικούς πονοκεφάλους, για προβλήµατα κατά την περίοδο, την εγκυμοσύνη και την κλιµακτήριο περίοδο των γυναικών, για γαστροεντερικά προβλήµατα νευρικής φύσεως και σπασμούς νευρικής φύσεως.

Με πειράµατα έχει αποδειχθεί ότι η βαλεριάνα κατευνάζει το κεντρικό νευρικό σύστημα, ελαττώνει τους σπασμούς στους λείους µυς, τονώνει τη λειτουργία της καρδιάς και ενισχύει την ενέργεια των υπνωτικών µέσων.

Συστήνεται σαν ηρεμιστικό σε νευρική υπερένταση, σε νευρωτικές καταστάσεις, σαν ενισχυτικό στη θεραπεία για προβλήµατα θυροειδούς, σε ψυχολογικά προβλήµατα κατά την κλιµακτήριο, σε ταχυκαρδίες νευρικής φύσεως, σε υπερτονία στην αρχική της µορφή και σε σπασμούς γαστροεντερικού, χολής και μήτρας.

* Και µια σημείωση: Οι ρίζες της αρέσουν πολύ στις γάτες, γι' αυτό αν έχετε ρίζες βαλεριάνας και έχετε στο σπίτι γάτες, µην τις αφήσετε εκτεθειμένες, γιατί κινδυνεύουν να φαγωθούν.

ΕΓΧΥΜΑ: Αφήνουμε τα βότανα για 15 λεπτά σε καυτό νερό, τα σουρώνουμε και πίνουμε.

ΔΟΣΟΛΟΓΙΑ: 1 με 2 κουταλάκια βότανο, σε 1 φλιτζάνι του τσαγιού με νερό και πίνουμε 3 φορές την ημέρα. Αυτή η μέθοδος χρησιμοποιείται για πέταλα, άνθη, φύλλα και όλα τα αρωματικά βότανα.

*ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΑ: Για εξοικονόμηση χρόνου, από το προηγούμενο βράδυ ή το πρωινό μας, ετοιμάζουμε ένα (ολοήμερο) ρόφημα, το βάζουμε σε γυάλινο μπουκάλι ή παγούρι, και το πίνουμε ανά τακτικά χρονικά διαστήματα, καθόλη την περίοδο της ημέρας (από το πρωί έως το βράδυ).

ΔΟΣΟΛΟΓΙΑ: 3 με 6 κουταλάκια βότανο, σε ποσότητα 3 φλυτζάνια του τσαγιού νερό, το φτιάχνουμε μόνο 1 φορά και το πίνουμε έως ότου τελειώσει.

* Συμβουλές & Μυστικά :

Σκόνη: Ξηραίνουμε τη ρίζα της βαλεριάνας και την κοπανιούµε να γίνει σκόνη. Από τη σκόνη αυτή παίρνουμε µέχρι 2 γραμμάρια κάθε φορά διαλυμένη σε µια κουταλιά μέλι, 2-ὐ φορές την ηµέρα.

Έκχυμα: Αψήνουμε 30 γραμμάρια άνθη και φύλλα της σε ένα λίτρο χλιαρό νερό, σουρώνουµε και πίνουμε. Συστήνεται κατά της παχυσαρκίας.

Αφέψημα: Βράζουµε αρκετό φυτό, ρίζες, άνθη και φύλλα. σε νερὀ, σουρώνουµε και χύνουµε το νερό αυτό σε ζεστό νερό μπάνιου και το χρησιμοποιούμε σαν θεραπευτικό µέσο για τους παιδικούς σπασμούς και για νευρικά, ὑπερκινητικά παιδιά.

Για υστερία και επιληψία: Παίρνουμε ίσα µέρη από 4 κουταλιές της σούπας, από τα εξής βότανα: βαλεριάνα, µολόχα, τσουκνίθα και κενταύριο. Τα ψιλοκόβουμε και τα βράζουµε σε ένα λίτρο νερό μέχρις ότου μείνει µισό λίτρο, σουρώνουµε και από το ὑγρό αυτό πίνουµε από ένα φλυντζανάκι του καφέ τρεις φορές την ηµέρα. Για να έχουµε αποτέλεσμα. Η θεραπεία αυτή θα πρέπει να συνεχιστεί χωρίς διακοπή 30-40 ηµέρες.

Για νευρικά, καρδιακά προβλήματα: Βράζουµε 10 γραμμάρια ρίζα βαλεριάνας και 2 γραμμάρια πήγανο (Ruta graveolens) σε µισό λίτρο νερό για 5-10 λεπτά, σουρώνουμε και πίνουμε πρωί και μεσημέρι, μια ώρα πριν το φαγητό. Το βράδυ 2 ώρες μετά το δείπμο από ένα ποτηράκι του λικέρ.

Για άτοµα µε λεπτή κράση: Παίρνουμε µια ρίζα βαλεριάνας, 2-3 κορυφές θυµάρι, κορφή µελισόχορτο και 2-3 κορυφές τσουκνίθα και τα βράζουµε σε τρία τέταρτα του λίτρου νερό για 15-20 λεπτά. σουρώνουµε και πίνουµε 3 φορές την ηµέρα από ένα φλυντζανάκι του καφέ.

Για διαβήτη: Παίρνουμε µια κουταλιά της σούπας ρίζα βαλεριάνας, µια κουταλιά της σούπας σπόρους λιναριού, µια κουταλιά της σούπας ρίζες άγριας µερσινιάς και ένα μονόφουχτο ξηρά θυλάκια φασολιών και τα βράζουµε σε ένα λίτρο νερό για 15-20 λεπτά. Σουρώνουµε και πίνουμε πρωίἰ βράδυ από ένα µικρό ποτήρι του λικέρ.

Εξωτερικά: μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε τις φρέσκες ρίζες βαλεριάνας µε εντριβές σε περιπτώσεις παράλυσης. Τρίβουμε τους παραλυμένους µυς µε τη φρέσκια αυτή ρίζα.

Η ξηρή ρίζα της βαλεριάνας µπορεί να χρησιμοποιηθεί για σκοπούς αποστείρωσης χώρων. Για το σκοπό αυτό καίμε ξηρή ρίζα στα κάρβουνα.

* Καμία αναφορά παρενέργειας δεν έχει καταγραφεί

Σημείωση:

Η γεύση προέρχεται από έλαια στα κυτταρικά τοιχώματα των φυτών. Το κόψιμο ή η άλεση σπάει τα κυτταρικά τοιχώματα και απελευθερώνει τη γεύση.

Όλα τα σκευάσματα βοτάνων μπορούν να αποθηκευτούν αποτελεσματικά σε δροσερό, ξηρό και σκοτεινό μέρος, για παράδειγμα μέσα σε ένα ντουλάπι κουζίνας.

Θα πρέπει πάντοτε να ελέγχουμε την ένδειξη ημερομηνίας που ορίζετε από τον κατασκευαστή και η οποία δηλώνει το διάστημα που μπορούμε να τα αξιοποιήσουμε.

Η ξήρανση των βοτάνων σε πολύ υψηλή θερμοκρασία μπορεί να προκαλέσει απώλεια γεύσης και ιδιοτήτων.

*  Προειδοποιήσεις:

Η παραπάνω περιγραφή του φυτού, δεν αποτελεί σε καμία περίπτωση συνταγή.

Η πληροφορίες που αναφέρονται έχουν αντληθεί από ακαδημαϊκά βιβλία, έρευνες, άρθρα και αναφορές καταξιωμένων βοτανολόγων.

Για τον άνθρωπο κάθε ουσία δυνητικώς μπορεί να έχει ανεπιθύμητο αποτέλεσμα, καθώς αυτό προέρχεται ανάλογα από την ποσότητα της ουσίας που θα μπει στον οργανισμό, και από τη δυνατότητα αυτού να την απομονώσει ή να την αποβάλλει μετά από κάποια επεξεργασία.

Θεωρείτε απαραίτητη η συμβουλή ειδικού πριν από την χρήση του φυτού, καθώς επίσης δεν πρέπει να χρησιμοποιούνται ως υποκατάστατο μιας ισορροπημένης δίαιτας.

Συμβουλευτείτε τον γιατρό σας αν είστε έγκυος, θηλάζετε, βρίσκεστε υπό φαρμακευτική αγωγή ή αντιμετωπίζετε προβλήματα υγείας. Να φυλάσσεται μακριά από τα μικρά παιδιά.