Ο θύμος ο κεφαλωτός, το γνωστό µας θρουµπί ή γρουμπί και γρούμπα και ο θύμος ο κοινός, το κοινό θυµάρι, ανήκουν στην οικογένεια των Χειλανθών.

Ο κεφαλωτός είναι φυτό θαμνώδες, πολυετές͵ πολύκλαδο µε ξυλώδεις βλαστούς, φουντωτό. Έχει φύλλα άμισχα, μικρά στενόμακρα και σαρκώδη. Τα άνθη του είναι ρόδινα και βρίσκονται σε ακραία πυκνά μπουκέτα. Ο καρπός του είναι κάρυο.

Ανθίζει από το Μάη μέχρι τον Οκτώβρη και το συναντούμε σε βουνοπλαγιές και πετρότοπους, στα πεδινά και ημιορεινά. Στους τόπους όπου βλαστά το φυτό αυτό, είναι γνωστό ότι το χώμα είναι άγονο σε βάθος και µόνο επιφανειακά περιέχει συστατικά που ευνοούν τη φύτρωση φυτών.

Ο θύμος, ο κοινός το κοινό θυμάρι, είναι μικρός φουντωτός, πολύκλαδος θάμνος, µε ωοειδή προμήκη φυλλάρια, που ανθίζει µε τα χαρακτηριστικά ρόδινα άνθη του. Συνήθως το βρίσκουμε να καλλιεργείται στον τόπο µας. Είναι και τα δύο αρωματικά φυτά.

Η μυθολογία το θέλει να φυτρώνει από τα δάκρυα της Ωραίας Ελένης κατά την απαγωγή της.

Ήταν ένα από τα αρωματικά φυτά που έκαιαν στους ναούς για αρωματισμό όταν ζητούσαν την ευµένεια των θεών, απ᾿όπου πήρε και το όνομα του, θύω σημαίνει θυσιάζω.

Οι αρχαίοι Ρωμαίοι το χρησιμοποιούσαν σαν βότανο και σαν καρύκευμα στα φαγητά τους, ενώ οι Ρωμαίες το χρησιμοποιούσαν σαν καλλωπιστικό.

Οι Αιγύπτιοι και οι Ετρούσκοι το χρησιμοποιούσαν για το βαλσάμωμα των νεκρών τους. Ο Διοσκουρίδης το αναφέρει σαν φάρμακο και σαν καρύκευμα.

Κατά το Μεσαίωνα ήταν ελάχιστα γνωστό σαν φαρμακευτικό φυτό, το αναφέρει µόνο η ηγουμένη Χίντεγκαρτ, γνωστή για τις γνώσεις της στη λαϊκή ιατρική. Αναγνώριση και χρήση βρίσκει µετά το 16ο αιώνα, ενώ η θυµόλη το κύριο συστατικό του αιθέριου τους λαδιού, χρησιμοποιείται στην ιατρική και στη φαρμακοποιία από το 1553.

Περιέχουν αιθέριο λάδι µε κύρια συστατικά τη θυµόλη και την καρβακρόλη, μέχρι 70%, κυµένιο, Λιναλοόλη, βορνεόλη και κινεόλη. Περιέχει ακόμη τερπενικά οξέα όπως ουρσουλικό και ολεανολικό οξύ, σαπωνίνες, Ταννίνη, γόμμη, φλαβονοειδή και πικρές ουσίες.

Η ποσότητα και ποιότητα του αιθέριου λαδιού τους εξαρτάται από το είδος, τις εδαφολογικές και κλιματολογικές συνθήκες ανάπτυξης τους, που επηρεάζουν τη βλάστηση και άνθηση του θυμαριού.

Μπορούμε να τα αποκαλέσουμε σαν τα φαρμακευτικά φυτά του αναπνευστικού και του γαστρεντερικού συστήματος, γιατί έχουν την ιδιότητα να τακτοποιούν τα διάφορα προβλήματα των δύο αυτών συστημάτων.

Συστήνεται σαν αντιερεθιστικό του βλεννογόνου του αναπνευστικού και είναι σπασμολυτικό, βρογχοδιασταλτικό, αποχρεπτικό, αντισηπτικό, µαλακτικό και βοηθά σε χρόνια βρογχικά, βρογχικό άσθμα, ξηρό και σπαστικό βήχα και σε καταρροές του αναπνευστικού.

Σε όλες τις μολύνσεις έχει την ιδιότητα να αυξάνει τον αριθμό των λευκών στο αίμα και µε τον τρόπο αυτό ενισχύει συνάμα τη φυσική άμυνα του οργανισμού.

Είναι ένα θαυμάσιο στομαχικό βότανο και αποκαλείται η «σάλτσα των φτωχών». Είναι χωνευτικό, ηρεμιστικό του στομαχιού και συστήνεται ειδικά σε νευρικής φύσεως ενοχλήσεις του στομαχιού, βαρυστομάχιασμα, δυσπεψίες, ξινίλες, αεροφαγίες, ναυτία, κολικούς του στομάχου και των εντέρων και σε αέρια στα έντερα.

Είναι στυπτικό και συστήνεται σε διάρροιες, σαν αντισηπτικό για τα έντερα, γιατί καταπολεμά τις ζυμώσεις σ᾿αυτά και είναι παρασιτοκτόνο, γιατί σκοτώνει τα σκουλήκια στα έντερα.

Για την τελευταία του ιδιότητα συστήνεται συμπυκνωμένο έγχυμα του, πρωί κατανήστικα για λίγες μέρες και µετά τη συμπλήρωση της κούρας αυτής, θα πρέπει το άτομο να πάρει καθάρσιο για να απορριφθούν τα σκοτωμένα σκουλήκια.

Έχει ελαφρά διουρητικές ιδιότητες, όμως µε τις αντισηπτικές του ιδιότητες συστήνεται σε φλεγμονές του ουροποιητικού συστήματος.

Η θυµόλη που περιέχει το καθιστά κατάλληλο για καθαρισμό των δοντιών, για πονεµένα ούλα, για τρύπια δόντια, για άφθες στο στόμα και για πονεμένα λαιμά. Το τσάι του επενεργεί αντισηπτικά και επουλωτικά µε γαργάρες. Το ίδιο και το διαλυμένο αιθέριο λάδι του.

Είναι εμμηναγωγό, όµως βοηθά σε καθυστέρηση περιόδου που δεν οφείλεται σε παθολογικές αιτίες.

Είναι ηρεμιστικό και βοηθά σε νευρική υπερένταση, αϋπνίες, νευρικούς πονοκεφάλους και ημικρανίες. Με θεραπευτικά μπάνια κάνει καλό σε παθητικούς και ληθαργικούς τύπους, καταπολεμά την κατάθλιψη και τονώνει τη μνήμη.

Η τελευταία του ιδιότητα οφείλεται στην κινεόλη που περιέχει. Είναι ορεκτικό και τονωτικό και συστήνεται σε φιλάσθενα παιδιά, σε ηλικιωμένα άτομα, σε παροδικές αναιμίες, στους πνευματικά εργαζόμενους, γιατί τονώνει τη λειτουργία του εγκεφάλου, τονώνει επίσης τη λειτουργία των επινεφριδίων και κατ’ επέκταση τη σεξουαλική διάθεση.

Βοηθά σε περιπτώσεις αλκοολισμού, όταν το άτομο είναι αποφασισμένο να σταματήσει το ποτό και χρειάζεται ενίσχυση στην απόφαση του αυτή.

ΕΓΧΥΜΑ: Αφήνουμε τα βότανα για 15 λεπτά σε καυτό νερό, τα σουρώνουμε και πίνουμε.

ΔΟΣΟΛΟΓΙΑ: 1 με 2 κουταλάκια βότανο, σε 1 φλιτζάνι του τσαγιού με νερό και πίνουμε 3 φορές την ημέρα. Αυτή η μέθοδος χρησιμοποιείται για πέταλα, άνθη, φύλλα και όλα τα αρωματικά βότανα.

*ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΑ: Για εξοικονόμηση χρόνου, από το προηγούμενο βράδυ ή το πρωινό μας, ετοιμάζουμε ένα (ολοήμερο) ρόφημα, το βάζουμε σε γυάλινο μπουκάλι ή παγούρι, και το πίνουμε ανά τακτικά χρονικά διαστήματα, καθόλη την περίοδο της ημέρας (από το πρωί έως το βράδυ).

ΔΟΣΟΛΟΓΙΑ: 3 με 6 κουταλάκια βότανο, σε ποσότητα 3 φλυτζάνια του τσαγιού νερό, το φτιάχνουμε μόνο 1 φορά και το πίνουμε έως ότου τελειώσει.

* Συμβουλές & Μυστικά :

Δυνατό έγχυμα του: σε μία κούρα λίγων ημερών, προκαλεί εμετό, ναυτία, διάρροια, δίψα και αηδία στο ποτό και µε τον τρόπο αυτό ενισχύει τη θέληση για σταμάτημα του ποτού.

Eξωτερική χρήση: Μια σταγόνα χυμού του σε κάθε µάτι καταπολεμά τις μολύνσεις και ενισχύει την όραση.

Για προβληματική ακοή και βούισμα στα αυτιά βοηθά ο χυμός του διαλυμένος µε ίση ποσότητα ροδόσταγμα, αρκούν 2-4 σταγόνες από το μείγμα αυτό σε κάθε αυτί τρεις φορές την ημέρα.

Τα θεραπευτικά μπάνια, µέσα στα οποία έχουμε ρίξει αφέψημα θυμαριού, βοηθούν τονώνοντας νεύρα και ιστούς και συστήνονται σε άτομα µε λεπτή κράση, σε υπερκόπωση, νυκτερινή ενούρηση, ρευματισμούς και αρθριτικά. Συνάμα χαλαρώνει τα νεύρα και τονώνει τη λειτουργία των γεννητικών αδένων.

Με ζεστές κομπρέσες βοηθά στη διάνοιξη αποστημάτων, σπυριών και σε τσιμπήματα εντόμων. Για το τελευταίο βοηθά και το τρίψιμο µε φρέσκα φύλλα θυμαριού.

Ένα δυνατό αφέψημα του µε εντριβές στο τριχωτό µέρος της κεφαλής ωφελεί σε περιπτώσεις τριχόπτωσης και καταπολεμά τις Ψείρες. Με πλύσεις συστήνεται για την καταπολέμηση της λευκόρροιας.

Το δυνατό του αφέψημα το παίρνουμε αφού βράσουμε µπόλικο θυμάρι για αρκετή ώρα. Το χρησιμοποιούμε µόνο για εξωτερική χρήση.

Αφέψημα: Αφήνουμε 2-2 κουταλάκια ή 2-3 ανθισμένες κορυφές σε ένα ποτήρι νερό, το βάζουμε στη φωτιά και μόλις φθάσει στο σημείο βρασμού, το αφαιρούμε από τη φωτιά, το αφήνουμε 10-15 λεπτά σκεπασμένο, σουρώνουμε, γλυκαίνουμε και πίνουμε 3 ποτήρια την ημέρα πριν ή µετά από το φαγητό ἡ ανάλογα πίνουμε ένα ποτήρι σποραδικά, όταν έχουμε οποιεσδήποτε ενοχλήσεις για τις οποίες βοηθά.

Έγχυμα αλκοολισμού: Αφήνουμε μία φούχτα θυμάρι σε τρία ποτήρια καυτό νερό για μία ώρα, σουρώνουμε και πίνουμε το έγχυμα αυτό κατά τη διάρκεια µιας ημέρας, υπολογίζοντας μία κουταλιά κάθε δεκαπέντε λεπτά. Είναι η συνταγή για τον αλκοολισμό.

* Το θυμάρι έχει και πρακτικές εφαρμογές σε διάφορους τομείς όπως:

Χρησιμοποιείται σαν πρώτη ύλη στην παραγωγή του αιθέριου λαδιού του, που χρησιμοποιείται στη φαρμακοβιομηχανία για την παρασκευή διαφόρων φαρμάκων για τις αντισηπτικές, αντισπασμωδικές, ανθελµινθικές και αντιβηχικές του ιδιότητες. Χρησιμοποιείται επίσης για οδοντόπαστες, για αρωματισμό διαφόρων χωνευτικών λικέρ και στην αρωματοποιία για ανδρικά αρώματα.

Ένα ανδρικό άρωμα µπορεί να κατασκευαστεί στα σπιτικά πλαίσια µε τον πάρα κάτω τρόπο: Αφήνουμε άνθη του σε οινόπνευμα να χωνευτούν για 2-3 εβδομάδες, προσθέτοντας συνεχώς και φρέσκα άνθη. Σουρώνουμε και το άρωμα είναι έτοιμο. Φυλάμε σε σκούρα μπουκάλια.

Το αιθέριο λάδι του χρησιμοποιείται πλατιά στην αρωματοθεραπεία µε μασάζ, αρωματισμό χώρου και θεραπευτικά µπάνια, πάντα όμως διαλυμένο σε λιπαρό λάδι ή οινόπνευμα πριν τη χρήση του.

Είναι ένα θαυμάσιο μελισσοκομικό φυτό και το µέλι του θεωρείται το καλύτερο, αλλά συνάμα θεωρείται και σαν θεραπευτικό µέλι. Σε περιπτώσεις φλογώσεων του αναπνευστικού συστήνεται μία κουταλιά από το µέλι αυτό να την αφήνουμε στο στόμα µας όσο μπορούμε περισσότερο και να την καταπίνουμε σιγά-σιγά, για να αφήνουμε το µέλι να δράσει.

Το θυμάρι χρησιμοποιείται στην κουζίνα σαν καρύκευα. Εκτός από τη γευστική του ιδιότητα, μαλακώνει τα σκληρά κρέατα και τα κυνήγια, εξουδετερώνει τις τοξίνες των μικροβίων που µπορεί να υπάρχουν στις τροφές και τις κάνει ευκολοχώνευτες.

Σαν καρύκευμα χρησιμοποιείται ακόμη σε σαλάτες και αμυλούχες τροφές.

Για μαρινάρισμα συστήνεται σε ένα λίτρο κρασί να αφήσουμε θυμάρι, 2-4 σκελίδες σκόρδο, 2 φύλλα δάφνης, μοσχοκάρφια και ένα κλωνί δενδρολίβανο να χωνευτούν για λίγες ημέρες.

Σε ξηρά φρούτα όπως σύκα, σταφίδες, κεράσια και άλλα, όταν αφήσουμε μερικές ανθισμένες κορυφές θυμαριού, τους δίδει ένα ελαφρό άρωμα και τα προφυλάσσει από τα έντομα.

Οι κτηνοτρόφοι λούνουν τα ζώα τους µε δυνατό αφέψημα θυμαριού, για να τα απαλλάξουν από τα διάφορα παράσιτα.

* Θα θέλαμε να σημειώσουμε ότι παρ’ όλο που δεν είναι τοξικό το θυμάρι, συστήνεται να µην το χρησιμοποιούμε σε καθημερινή βάση για μακρύ χρονικό διάστημα. Όταν πρόκειται για θεραπευτικούς σκοπούς, κάνουμε μία κούρα ενός µηνός, ακολουθεί μία διακοπή ενός µηνός και μετά αν χρειάζεται συνεχίζουμε. Η πρακτική που συνήθως ακολουθείται είναι για ένα µήνα χρησιμοποιούμε ένα βότανο, ειδικά όταν αυτό είναι και αρωματικό φυτό, τον επόμενο µήνα χρησιμοποιούμε δεύτερο βότανο που το διαλέγουμε ανάλογα µε τις ιδιότητές του, τον τρίτο µήνα επανερχόμαστε στο πρώτο βότανο ή διαλέγουμε ένα νέο και προχωρούμε µε τον τρόπο αυτό. Ευτυχώς έχουμε μεγάλη ποικιλία βοτάνων στον τόπο µας, για να διαλέξουμε.

Σημείωση:

Η γεύση προέρχεται από έλαια στα κυτταρικά τοιχώματα των φυτών. Το κόψιμο ή η άλεση σπάει τα κυτταρικά τοιχώματα και απελευθερώνει τη γεύση.

Όλα τα σκευάσματα βοτάνων μπορούν να αποθηκευτούν αποτελεσματικά σε δροσερό, ξηρό και σκοτεινό μέρος, για παράδειγμα μέσα σε ένα ντουλάπι κουζίνας.

Θα πρέπει πάντοτε να ελέγχουμε την ένδειξη ημερομηνίας που ορίζετε από τον κατασκευαστή και η οποία δηλώνει το διάστημα που μπορούμε να τα αξιοποιήσουμε.

Η ξήρανση των βοτάνων σε πολύ υψηλή θερμοκρασία μπορεί να προκαλέσει απώλεια γεύσης και ιδιοτήτων.

*  Προειδοποιήσεις:

Η παραπάνω περιγραφή του φυτού, δεν αποτελεί σε καμία περίπτωση συνταγή.

Η πληροφορίες που αναφέρονται έχουν αντληθεί από ακαδημαϊκά βιβλία, έρευνες, άρθρα και αναφορές καταξιωμένων βοτανολόγων.

Για τον άνθρωπο κάθε ουσία δυνητικώς μπορεί να έχει ανεπιθύμητο αποτέλεσμα, καθώς αυτό προέρχεται ανάλογα από την ποσότητα της ουσίας που θα μπει στον οργανισμό, και από τη δυνατότητα αυτού να την απομονώσει ή να την αποβάλλει μετά από κάποια επεξεργασία.

Θεωρείτε απαραίτητη η συμβουλή ειδικού πριν από την χρήση του φυτού, καθώς επίσης δεν πρέπει να χρησιμοποιούνται ως υποκατάστατο μιας ισορροπημένης δίαιτας.

Συμβουλευτείτε τον γιατρό σας αν είστε έγκυος, θηλάζετε, βρίσκεστε υπό φαρμακευτική αγωγή ή αντιμετωπίζετε προβλήματα υγείας. Να φυλάσσεται μακριά από τα μικρά παιδιά.