Ο πεύκος ανήκει στην οικογένεια των Πευκίδων.

Είναι δένδρα αειθαλή, µε πυραµοειδή κορόνα που µπορεί να φτάσουν σε ύψος µέχρι και τα 30 µέτρα. Έχουν φύλλα βελονοειδή ανά ζεύγη σε αραιές τούφες.

Τα άνθη τους είναι σε κώνους, μικροί οι αρσενικοί και βρίσκονται σε οµάδες στα νεαρά κλαδιά των δένδρων και µονήρεις οι θηλυκοί ή ανά ζεύγη µε μικρό µίσχο στη βάση των νεαρών κλαδιών.

Η ωρίμανση των καρπών γίνεται κατά το δεύτερο έτος. Μαζί µε τα άλλα είδη πεύκων, όπως η μαύρη η πεύκη ή µαντόπευκος, που έχει στρογγύλη και επίπεδη κορόνα και η πεύκη η τραχεία, που έχει πυραμοειδή επίπεδη κορόνα, αποτελούν συνήθως τα δάση µας, στις ορεινές και ημιορεινές περιοχές του νησιού µας.

Οι ιστορικές αναφορές για τον πεύκο χάνονται στα βάθη των αιώνων.

Από την Ελληνική μυθολογία βλέπουμε ότι η Πίτυς ήταν μία νύμφη που μαγεύτηκε από τον αυλό του Πάνα. Ο Βορέας όµως ζήλεψε, φύσησε και κάρφωσε τη νύμφη σε ένα βράχο, η δε Γαία τη λυπήθηκε και τη μεταμόρφωσε σε δένδρο, το πεύκο.

Σε ένα άλλο σημείο της ελληνικής μυθολογίας βλέπουμε ότι ο βασιλιάς των Θηβών Πενθεύς, ανέβηκε σε ένα δένδρο για να μπορέσει να παρακολουθήσει την ιερή γιορτή των Μαινάδων, που ήταν ακόλουθοι του θεού Διόνυσου.

Οι Μαινάδες τον ανακάλυψαν και τον σκότωσαν στο δένδρο όπου βρισκόταν, για να εξαγνίσουν τη βεβήλωση που είχε διαπράξει στην ιερή τελετή τους.

Το δένδρο αυτό ήταν ο πεύκος και οι αρχαίοι Έλληνες µετά από το περιστατικό αυτό, θεώρησαν τον πεύκο ιερό και τον καθιέρωσαν στις τελετές λατρείας τους.

Σαν φαρμακευτικό φυτό οι αναφορές και οι συνταγές χρήσης του χρονολογούνται από την εποχή των αρχαίων Αιγυπτίων.

Ο Ιπποκράτης το θεωρούσε σαν ένα θαυμάσιο βότανο για τη θεραπεία της πνευµονίας, ενώ οι Άραβες γιατροί το συνιστούσαν για τη θεραπεία της φυματίωσης και για τα έλκη που δημιουργεί η αρρώστια αυτή στους πνεύμονες.

Ιδιότητα που χρησιµοποιείται µέχρι σήµερα, αν υπολογίσουμε ότι όλα τα σανατόρια για τα στηθικά νοσήματα βρίσκονται σε χώρους που περιβάλλονται από πευκόδαση, όπως το δικό µας σανατόριο που βρίσκεται στην Κυπερούντα.

Τα πεύκα έχουν την ιδιότητα να καθαρίζουν την ατμόσφαιρα και η παραμονή σε πευκόδαση συστήνεται σαν θεραπευτικό µέσο για όσους πάσχουν από αναπνευστικά προβλήματα, όπως φυματίωση, άσθµα και άλλα χρόνια προβλήματα.

Το ίδιο συστήνεται και σε νευροπαθείς. Παλιά φυτεύονταν και σε περιοχές που µάστιζε η ελονοσία για αυτή του την ιδιότητα γιατί το αιθέριο λάδι του που διαχέεται στην ατμόσφαιρα, έχει την ιδιότητα να σκοτώνει τα παθογόνα μικρόβια.

Περιέχουν αιθέριο λάδι µε κύριο συστατικό το πινένιο, εστέρες, γλυκοσίδια, ρητίνη, ταννίνη και βιταμίνη C.

Το ρετσίνι του, που παίρνεται µετά από τραυματισμό του κορμού των πεύκων, είναι η γνωστή στο εμπόριο ως τερεβινθίνη, που αποτελείται από ρητίνη, αιθέριο λάδι και πικρές ουσίες.

Η τερεβινθίνη µε απόσταξη δίδει το τερεβινθέλαιο, που το κύριο δραστικό συστατικό του θεωρείται το α-πινένιο. Περιέχει ακόµη β-πινένιο, ρητινικά οξέα και ουδέτερα συστατικά.

Το υπόλειμμα από την απόσταξη της τερεβινθίνης είναι το κολοφώνιο, που αποτελεί µια ρητινώδη, κιτρινωπή, διαυγή µάζα.

Μέχρι σήµερα μπορούμε να δούµε στα δάση µας µεγάλα δένδρα, µε εμφανή τα σημάδια από τη διαδικασία της εξαγωγής του ρετσινιού τους, που ας σημειωθεί παλιά γινόταν και εξαγωγή του.

Εάν λάβουμε υπόψη ότι η περιεκτικότητα του δραστικού συστατικού του τερεβινθέλαιου, το απινένιο, στο µαντόπευκο είναι σε µεγαλύτερη ποσότητα από ότι σε οποιοδήποτε άλλο είδος πεύκου, μπορούμε να υπολογίσουμε ότι η τιµή και ζήτησή του, στη διεθνή αγορά ήταν μεγάλη.

Η τερεβινθίνη και το τερεβινθέλαιο χρησιμοποιούνται στη φαρμακευτική για την παρασκευή αλοιφών και εμπλάστρων, ερεθιστικών για το δέρµα.

Το παλιό τερεβινθέλαιο είναι πλούσιο σε υπεροξείδια και χρησιμοποιείτο παλιά σαν αντίδοτο σε δηλητηριάσεις µε φώσφορο, γιατί µετέτρεπε το φώσφορο σε φωσφορικό οξύ.

Το δραστικό συστατικό του τερεβινθέλαιου, το α-πινένιο, χρησιµοποιείται στη φαρμακοποιία για την παρασκευή της καµφοράς για θεραπευτικούς σκοπούς.

Το τερεβινθέλαιο στη βιομηχανία, γνωστό σαν νέφτι, χρησιµοποιείται για να παρασκευάσουν βερνίκια, λάκες, ελαιοχρώµατα και κρέµες για την υποδηµατοποιία.

Στη λαϊκή ιατρική χρησιμοποιούνται οι βελόνες, τα πουμπούκια των φύλλων και τα πράσινα κουκουνάρια. Έχουν αντιφλογιστικές, αντισηπτικές, διουρηρικές, τονωτικές, εφιδρωτικές, αντιβηγχικές, αντικαταρροϊκές και δυεγερτικές ιδιότητες.

Χρησιμοποιούνται για παθήσεις του αναπνευστικού, όπως βήχα, γρίπη, βρογχικά, φυματίωση και πλευρίτιδα. Τονώνουν τον οργανισμό και τον βοηθούν να ξεπεράσει μολύνσεις και σκορβούτο.

Σαν αντισηπτικά και διουρητικά συστήνονται σε φλογώσεις και μολύνσεις του ουροποιητικού, όπως κυστίτιδες και πέτρες στα νεφρά, σε ρευματισμούς και αρθριτικά.

Βοηθούν επίσης και σε φλογώσεις της χολής που οφείλονται σε πέτρες, καθώς επίσης και στην καλή λειτουργία του συκωτιού.

Έχουν την ιδιότητα, χάρι στο αιθέριο λάδι που περιέχουν, να περιορίζουν τις εκκρίσεις των οργάνων και χρησιμοποιούνται σε περιπτώσεις καταρροή του αναπνευστικού και του ουροποιητικού συστήµατος.

Χρησιμοποιούνται επίσης σε κολικούς των εντέρων και κατά των παρασίτων στα έντερα.

Εξωτερικά µε πλύσεις χρησιμοποιούνται για δερματοπάθειες και µε εσωτερικές πλύσεις σε λευκόρροια.

ΕΓΧΥΜΑ: Αφήνουμε τα βότανα για 15 λεπτά σε καυτό νερό, τα σουρώνουμε και πίνουμε.

ΔΟΣΟΛΟΓΙΑ: 1 με 2 κουταλάκια βότανο, σε 1 φλιτζάνι του τσαγιού με νερό και πίνουμε 3 φορές την ημέρα. Αυτή η μέθοδος χρησιμοποιείται για πέταλα, άνθη, φύλλα και όλα τα αρωματικά βότανα.

*ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΑ: Για εξοικονόμηση χρόνου, από το προηγούμενο βράδυ ή το πρωινό μας, ετοιμάζουμε ένα (ολοήμερο) ρόφημα, το βάζουμε σε γυάλινο μπουκάλι ή παγούρι, και το πίνουμε ανά τακτικά χρονικά διαστήματα, καθόλη την περίοδο της ημέρας (από το πρωί έως το βράδυ).

ΔΟΣΟΛΟΓΙΑ: 3 με 6 κουταλάκια βότανο, σε ποσότητα 3 φλυτζάνια του τσαγιού νερό, το φτιάχνουμε μόνο 1 φορά και το πίνουμε έως ότου τελειώσει.

*  Καμία αναφορά παρενέργειας δεν έχει καταγραφεί 

Σημείωση: 

Η γεύση προέρχεται από έλαια στα κυτταρικά τοιχώματα των φυτών. Το κόψιμο ή η άλεση σπάει τα κυτταρικά τοιχώματα και απελευθερώνει τη γεύση.

Όλα τα σκευάσματα βοτάνων μπορούν να αποθηκευτούν αποτελεσματικά σε δροσερό, ξηρό και σκοτεινό μέρος, για παράδειγμα μέσα σε ένα ντουλάπι κουζίνας.

Θα πρέπει πάντοτε να ελέγχουμε την ένδειξη ημερομηνίας που ορίζετε από τον κατασκευαστή και η οποία δηλώνει το διάστημα που μπορούμε να τα αξιοποιήσουμε.

Η ξήρανση των βοτάνων σε πολύ υψηλή θερμοκρασία μπορεί να προκαλέσει απώλεια γεύσης και ιδιοτήτων.

*  Προειδοποιήσεις:

Η παραπάνω περιγραφή του φυτού, δεν αποτελεί σε καμία περίπτωση συνταγή.

Η πληροφορίες που αναφέρονται έχουν αντληθεί από ακαδημαϊκά βιβλία, έρευνες, άρθρα και αναφορές καταξιωμένων βοτανολόγων.

Για τον άνθρωπο κάθε ουσία δυνητικώς μπορεί να έχει ανεπιθύμητο αποτέλεσμα, καθώς αυτό προέρχεται ανάλογα από την ποσότητα της ουσίας που θα μπει στον οργανισμό, και από τη δυνατότητα αυτού να την απομονώσει ή να την αποβάλλει μετά από κάποια επεξεργασία.

Θεωρείτε απαραίτητη η συμβουλή ειδικού πριν από την χρήση του φυτού, καθώς επίσης δεν πρέπει να χρησιμοποιούνται ως υποκατάστατο μιας ισορροπημένης δίαιτας.

Συμβουλευτείτε τον γιατρό σας αν είστε έγκυος, θηλάζετε, βρίσκεστε υπό φαρμακευτική αγωγή ή αντιμετωπίζετε προβλήματα υγείας. Να φυλάσσεται μακριά από τα μικρά παιδιά.