Η ευφαράσια η φαρµακευτική ανήκει στην οικογένεια των Σκροφουλαρίδων. Είναι ποώδες και έως ένα βαθμό παρασιτικό φυτό µε φύλλα ωοειδή, οδοντωτά, χνουδωτά, χαλκοπράσινα χωρίς µίσχο.

Ο βλαστός τους είναι όρθιος µε ακραίες διακλαδώσεις. Τα άνθη τους βρίσκονται στη βάση των φύλλων και δημιουργούν αραιές, ακραίες ταξιανθίες.

Είναι άσπρα ή ρόδινα και στο κάτω χείλος τους, που είναι χωρισμένο σε τρεις λοβούς, έχουν µια κίτρινη κηλίδα µε σκουρόχρωµη βάση που φαίνεται σαν ένα μικρό µάτι.

Ανθίζει από τον Ιούνη µέχρι το Σεπτέµβρη σε ηλιόλουστα λειβάδια, ξέφωτα δασών και σε υγρά µέρη.

Βάσει ενός μύθου, στο φυτό έχει δοθεί το όνομα αυτό, προς τιμή της μοίρας Ευφροσύνης, που ήταν η πιο χαρούμενη απ’ όλες τις μοίρες.

Είναι δε συνδεδεμένο µε τη δυνατότητα του να θεραπεύει τα µάτια και γιατί η θεραπεία των ματιών έδιδε στους πάσχοντες ανείπωτη χαρά.

Παρ᾽ όλα αυτά το φυτό αυτό δεν αναφέρεται από τους αρχαίους Έλληνες στην καταγραφή των φαρμακευτικών φυτών, ούτε και από τους Άραβες.

Μόλις το 1490 αιώνα το βρίσκουμε να αναφέρεται σαν βότανο, που εξαλείφει «όλα τα κακά από τα μάτια».

Περιέχουν δεψικά υλικά, αιθέριο λάδι, πικρές ουσίες, βλέννα, ανθοκυανίνες και γλυκοσίδια. Είναι αντιφλεγµονικό, µαλακτικό και καταπολεµά την ευκοιλιότητα.

Χάριν στις αντιφλεγµονικές και µαλακτικές του ιδιότητες συστήνεται για παθήσεις του αναπνευστικού, όπως φλεγμονές του λάρυγγα, φάρυγγα, βήχα και καταρροή του αναπνευστικού.

Από καταγραφές σε πολλά βιβλία βοτανικής βλέπουμε ότι συστήνεται σε κρυολογήματα, γρίπες, στοµαχικές διαταραχές, ανορεξίες, βήχα, διάρροιες και για προβλήµατα ματιών.

Αρκετά βιβλία και πολλοί θεραπευτές το συστήνουν για τα προβλήματα ματιών, µερικοί µάλιστα υπερβάλουν έως προς τις ευεργετικές του αυτές δυνατότητες.

Στη βουλγάρικη λαϊκή ιατρική, που ας σημειωθεί ότι η Βουλγαρία είναι µια χώρα µε πλούσια παράδοση και πείρα όσο αφορά τα βότανα και τη χρήση τους, η ευφράσια είναι γνωστή σαν «ματάκι» και η ονομασία της αυτή ανταποκρίνεται περισσότερο στη χρησιμότητα της σε παθήσεις των ματιών, παρά στην κηλίδα που φέρουν τα άνθη της.

Από πρόσφατες μελέτες Γερμανών φαρμακολόγων έχει βεβαιωθεί η θεραπευτική του δυνατότητα για αντιμετώπιση διαφόρων παθήσεων των ματιών, όπως είναι η επιπεφυκίτιδα, η ήπια ή χρόνια οφθαλμία, το δάκρυσμα των µατιών και η εξασθένηση της όρασης.

Η ευφράσια χρησιµοποιείται και στην οµοιπαθητική για την καταπολέμηση κρυολογηµάτων, δάκρυσµα των ματιών, για ρινική καταρροή, στα πρώτα στάδια της ιλαράς, και κατά της επιπεφυκίτιδας.

ΕΓΧΥΜΑ: Αφήνουμε τα βότανα για 15 λεπτά σε καυτό νερό, τα σουρώνουμε και πίνουμε.

ΔΟΣΟΛΟΓΙΑ: 1 με 2 κουταλάκια βότανο, σε 1 φλιτζάνι του τσαγιού με νερό και πίνουμε 3 φορές την ημέρα. Αυτή η μέθοδος χρησιμοποιείται για πέταλα, άνθη, φύλλα και όλα τα αρωματικά βότανα.

*ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΑ: Για εξοικονόμηση χρόνου, από το προηγούμενο βράδυ ή το πρωινό μας, ετοιμάζουμε ένα (ολοήμερο) ρόφημα, το βάζουμε σε γυάλινο μπουκάλι ή παγούρι, και το πίνουμε ανά τακτικά χρονικά διαστήματα, καθόλη την περίοδο της ημέρας (από το πρωί έως το βράδυ).

ΔΟΣΟΛΟΓΙΑ: 3 με 6 κουταλάκια βότανο, σε ποσότητα 3 φλυτζάνια του τσαγιού νερό, το φτιάχνουμε μόνο 1 φορά και το πίνουμε έως ότου τελειώσει.

* Συμβουλές & Μυστικά :

Αφέψημα:

Βράζουµε για ένα λεπτό 30-50 γραμμάρια φυτού σε ένα λίτρο νερό ή πιο απλά 2 κουταλιές της σούπας σε µισό λίτρο νερό. Πίνουμε 1 ποτήρι τρεις φορές την ηµέρα ανάµεσα στα γεύματα.

Εξωτερική χρήση:

Για εξωτερική χρήση ετοιµάζουµε ένα δυνατό αφέψημα βράζοντας 50 γραμμάρια φυτού σε μισό λίτρο νερό για ένα λεπτό, αφαιρούμε από τη φωτιά, αφήνουμε για µισή ώρα σκεπασμένο και µετά το χρησιμοποιούμε.

Κομπρέσα:

Βρέχουμε µια κομπρέσα αρκετά µεγάλη, που να καλύπτει τα µάτια και τους κροτάφους. Εφαρµόζουµε την κοµπρέσα για 20-30 λεπτά το πρωί και το βράδυ για 10-15 ηµέρες συνέχεια, σταματάµε για 10 ηµέρες και συνεχίζουµε για ακόµη 15 µέρες. Συνάµα η λήψη ενός μέχρι δύο φλυτζανιών αφέψηµα ευφράζιας θα κάνει πιο αποτελεσματική την εξωτερική χρήση της.

*  Καμία αναφορά παρενέργειας δεν έχει καταγραφεί 

Σημείωση:

Η γεύση προέρχεται από έλαια στα κυτταρικά τοιχώματα των φυτών. Το κόψιμο ή η άλεση σπάει τα κυτταρικά τοιχώματα και απελευθερώνει τη γεύση.

Όλα τα σκευάσματα βοτάνων μπορούν να αποθηκευτούν αποτελεσματικά σε δροσερό, ξηρό και σκοτεινό μέρος, για παράδειγμα μέσα σε ένα ντουλάπι κουζίνας.

Θα πρέπει πάντοτε να ελέγχουμε την ένδειξη ημερομηνίας που ορίζετε από τον κατασκευαστή και η οποία δηλώνει το διάστημα που μπορούμε να τα αξιοποιήσουμε.

Η ξήρανση των βοτάνων σε πολύ υψηλή θερμοκρασία μπορεί να προκαλέσει απώλεια γεύσης και ιδιοτήτων.

*  Προειδοποιήσεις:

Η παραπάνω περιγραφή του φυτού, δεν αποτελεί σε καμία περίπτωση συνταγή.

Η πληροφορίες που αναφέρονται έχουν αντληθεί από ακαδημαϊκά βιβλία, έρευνες, άρθρα και αναφορές καταξιωμένων βοτανολόγων.

Για τον άνθρωπο κάθε ουσία δυνητικώς μπορεί να έχει ανεπιθύμητο αποτέλεσμα, καθώς αυτό προέρχεται ανάλογα από την ποσότητα της ουσίας που θα μπει στον οργανισμό, και από τη δυνατότητα αυτού να την απομονώσει ή να την αποβάλλει μετά από κάποια επεξεργασία.

Θεωρείτε απαραίτητη η συμβουλή ειδικού πριν από την χρήση του φυτού, καθώς επίσης δεν πρέπει να χρησιμοποιούνται ως υποκατάστατο μιας ισορροπημένης δίαιτας.

Συμβουλευτείτε τον γιατρό σας αν είστε έγκυος, θηλάζετε, βρίσκεστε υπό φαρμακευτική αγωγή ή αντιμετωπίζετε προβλήματα υγείας. Να φυλάσσεται μακριά από τα μικρά παιδιά.