Η ελαία η ευρωπαϊκή ή ήμερη ελιά και η ελαία η ευρωπαϊκή η άγρια ή αγριελιά ή αρκοελιά ανήκουν στην οικογένεια των Ελαιίδων.

Η ήμερη ελιά είναι αειθαλές αιωνόβιο δένδρο, που τη βρίσκουμε σε πάρα πολλές ποικιλίες, που προσδιορίζουν τις κλιματολογικές συνθήκες που ευδοκιμούν τα συγκεκριμένα δένδρα, την καρποφορία τους και το σκοπό για τον οποίο προορίζονται οι καρποί τους.

Η κυπριακή ελιά είναι από τα παλαιότερα είδη ήμερης ελιάς και αυτή θα χρησιμοποιήσουμε σαν γνώμονα στην περιγραφή του φυτού και των ιδιοτήτων του, χωρίς µε αυτό να σημαίνει ότι οι άλλες ποικιλίες υστερούν.

Η αγριελιά είναι αειθαλής θάμνος ή θαμνώδες δένδρο, µε τα ίδια χαρακτηριστικά όπως η ήμερη αλλά διαφέρει µε τα μικρότερα φύλλα και καρπό της.

Τη συναντούμε να φυτρώνει άγρια στις ίδιες περιοχές µε την ήμερη ελιά. Θεωρείται σαν ο πρόγονος της ήμερης ελιάς και περισσότερο χρησιμεύει για εμβολιασμό µε μοσχεύματα ήμερης ελιάς.

Ἡ αγριελιά έχει τις δικές της vφελιμότητες, που μπορεί να συμπίπτουν ή να διαφέρουν από αυτές της ήμερης ελιάς. Δένδρα που έχουν προέλθει από εμβολιασμό σε άγρια ελιά, είναι πολύ πιο ανθεκτικά απ᾿ ό,τι τα δένδρα που έχουν παραχθεί µε οποιονδήποτε άλλο τρόπο.

Οι καρποί της, δεν μαζεύονται αλλά αφήνονται στα δένδρα για διατροφή των πουλιών. Ἡ αγριελιά δεν επηρεάζεται από το δάκο της ελιάς, ένα έντομο που προκαλεί μεγάλες απώλειες στην παραγωγή των ελαιόδεντρων.

Η ελιά είναι συνδεδεμένη µε την ιστορία της ανθρωπότητας. Στην Ελληνική μυθολογία βρίσκουμε τη Θεά Αθηνά να κερδίζει τον Ποσειδώνα, δωρίζοντας στους Έλληνες την ελιά, οι οποίοι εκτιμώντας το δώρο της, ονόμασαν την πόλη τους Αθήνα. Αναφορά στην ελιά έχουμε και στην Παλαιά Διαθήκη.

Μετά τον κατακλυσμό, ο Νώε θα στείλει ένα περιστέρι για να του φέρει ενδείξεις αν τα νερά είχαν υποχωρήσει και το περιστέρι θα επιστρέψει µε ένα κλαδί ελιάς στο ράμφος του.

Αλλά και οι Ρωμαίοι την τιμούσαν και την ονόμαζαν δένδρο της Μινέρβας, που ήταν η ρωμαϊκή ονομασία της θεάς Αθηνάς.

Τόσο οι Ρωμαίοι όσο και οι Έλληνες θεωρούσαν την ελιά σαν σύμβολο σοφίας και επειδή η εκλογή της ειρήνης από τον πόλεμο ήταν αποτέλεσμα σοφών αποφάσεων, η ελιά συμβόλιζε αλληγορικά την ειρήνη.

Οι πρεσβευτές και των δύο αυτών λαών, όταν πήγαιναν να διαπραγματευθούν ειρήνη, κρατούσαν πάντα στα χέρια τους ένα κλαδί ελιάς, σύμβολο που στις µέρες µας στολίζει τη σηµαία των Ηνωμένων Εθνών, γιατί συμβολίζει την αρχική ιδέα για τη δημιουργία τους, που δεν είναι άλλη από την ειρήνη στον κόσμο.

Η Κύπρος πλαισιωμένη µε κλαδιά ελιάς, αποτελεί τη σημαία της Κύπρου. Είναι έργο Τουρκοκύπριου και εκφράζει τη θέληση του λαού της Κύπρου για αρμονική συμβίωση των κατοίκων του νησιού. Ένα όραμα και ένα σύμβολο που πολύ λίγοι μπήκαν στον κόπο να το εκτιμήσουν.

Πατρίδα της ελιάς θεωρείται το λεκανοπέδιο της Μεσογείου, όμως σήμερα είναι ένα κοσμοπολίτικο δένδρο  που ευδοκιμεί κυρίως σε όλα τα εύκρατα κλίματα του πλανήτη µας.

Τα φύλλα και η φλούδα του κορμού της περιέχουν γαλλικό οξύ, µηλικό οξύ, ταννίνη, χλωροφύλλη, πράσινη χρωστική ουσία, κερί, ελοϊνη, ασβέστιο, κάλιο, θείο, φώσφορο, σίδηρο, χλώριο και μαγνήσιο.

Ο καρπός της περιέχει λιπαρό λάδι, το γνωστό ελαιόλαδο, που αποτελείται από γλυκερίδια, που είναι ακόρεστα λιπαρά οξέα όπως η στεατίνη, ελαϊνη, παλμιτίνη, αραχιδίνη, χολεστερόλη, λινολαϊκό και λινολεϊκό οξύ, ελεύθερα λιπαρά οξέα, που είναι αυτά που προσδιορίζουν την οξύτητα του ελαιόλαδου, λεκιθίνη, χλωροφύλλη, ένζυμα, βλεννώδεις ουσίες, βιταμίνες Α, Β, Κ, Ε και D.

Για να απαριθμήσουμε τις ωφέλιμες ιδιότητες της ελιάς, που είναι πάρα πολλές θεωρούμε σωστό να αναφερόμαστε ξεχωριστά σε κάθε ένα από τα ωφέλιμα της µέρη για να μπορέσουμε να εκτιμήσουμε και σωστά το ευλογημένο αυτό δένδρο, όπως συνηθίζεται να το αποκαλούν, Ελαιόλαδο.

Το ελαιόλαδο είναι ένα θαυμάσιο φυτικό λιπαρό λάδι, που μπορούμε άνετα να το χρησιμοποιήσουμε για τη διατροφή µας, αντικαθιστώντας πολλά άλλα λιπαρά λάδια, βλαβερά για τον οργανισμό.

Η διαδικασία παρασκευής του ήταν από τα παλιά χρόνια γνωστή και το χρησιμοποιούσαν σαν τροφή, σαν βότανο για τις παθήσεις συκωτιού και χολής και για να αλείφουν το κορμί τους για να χαλαρώσουν οι µυς, πρακτική που τη χρησιμοποιούσαν πλατιά οι Έλληνες και οι Ρωμαίοι.

Παλιά στον τόπο µας ήταν αδιανόητο να χρησιμοποιήσουν οποιοδήποτε άλλο λάδι για το μαγείρεμα από το ελαιόλαδο. Σταδιακά τις τελευταίες δεκαετίες αντικαταστάθηκε από άλλα λιπαρά φυτικά λάδια.

Στα σημερινά δεδομένα ολοένα και περισσότερα άτομα αναγνωρίζουν τη θρεπτική και ωφέλιμη αξία του ελαιόλαδου και το επαναφέρουν στη διατροφή τους. Το ελαιόλαδο, που κυκλοφορεί στο εμπόριο για σκοπούς διατροφής, χωρίζεται σε διάφορες κατηγορίες, οι πιο βασικές από αυτές είναι:

Το παρθένο ελαιόλαδο αντιπροσωπεύει το λάδι που παίρνεται από τον καρπό της ελιάς, χωρίς να υποστεί οποιαδήποτε επεξεργασία, µε φυσικά µέσα, που δεν αλλοιώνουν τη σύνθετου του.

Το ραφιναρισμένο ελαιόλαδο που είναι το παρθένο ελαιόλαδο, µετά από επεξεργασία, που μειώνει την οξύτητά του, χωρίς να αλλοιώνει τη δομή των γλυκεριδίων του.

Χωρίζεται σε κατηγορία Α µε οξύτητα µέχρι 2% και κατηγορία Β µε οξύτητα µέχρι 4%. Το κυπριακό ελαιόλαδο ανήκει στην κατηγορία Α.

Το ραφιναρισμένο πυρηνέλαιο είναι το λάδι που μένει στην ελαιόµαζα µετά το χωρισμό του παρθένου ελαιόλαδου από αυτή και το λάδι των ελαιοπυρήνων.

Το λάδι αυτό µετά από επεξεργασία καθαρισμού του, που δεν αλλοιώνει την αρχική δομή των γλυκεριδίων του, διατίθεται στην αγορά µόνο του ή σε ανάμειξη του µε παρθένο ελαιόλαδο.

Εσωτερική χρήση: Οι θεραπευτικές ιδιότητες του ελαιόλαδου είναι αποδεδειγμένες µε µια σειρά πειραμάτων που έχουν γίνει από πολλούς ερευνητές και συστήνεται από τον ιατρικό κόσμο, για διατροφή λόγω των ωφέλιμων ιδιοτήτων του.

Είναι θρεπτικό και θεραπευτικό. Το ελαιόλαδο απορροφάτε από τον οργανισμό µέχρι ποσότητας 98%, δηλαδή απορρίπτονται µόνο τα 2% της ποσότητας του και σε διάστημα 15 ωρών. Αυτό το συγκαταλέγει στην κατηγορία των ευκολοχώνευτων τροφών.

Παρέχει στον οργανισμό εκτός από τις βιταμίνες Α, B, D και την βιταμίνη Κ, που είναι αντιαιμορραγική, γιατί τονώνει τη διαδικασία πήξης του αίματος και την Ε, που είναι αντιοξειδωτική, πράγμα που σημαίνει ότι βοηθά τους ιστούς να εργαστούν µε λιγότερο οξυγόνο και επιτρέπει στα τριχοειδή να μεταφέρουν περισσότερο οξυγόνο.

Επίσης η βιταμίνη αυτή βοηθά στη διάσπαση της χοληστερόλης και χρησιμοποίησης της από τον οργανισμό.

Aκόµη και τη χοληστερόλη που έχει συσσωρευτεί και επικαθίσει στα αγγεία, γεγονός που σημαίνει ότι προφυλάσσει και θεραπεύει τον οργανισμό από την αρτηριοσκλήρωση.

Τονώνει ακόμη τα τοιχώματα των ερυθρών αιμοσφαιρίων του αίματος, προφυλάσσει τη διαδικασία καταστροφής των λιποπρωτεϊνών στα κύτταρα, τους πνεύμονες από την ατμοσφαιρική μόλυνση, εμποδίζει την καταστροφή της βιταμίνης Α και βοηθά στην επούλωση των τραυματισμένων ιστών.

Έχουμε σταθεί αναλυτικά στη βιταμίνη Ε, γιατί 100 γραμμάρια ελαιόλαδου καλύπτει τις ημερήσιες ανάγκες του οργανισμού στη βιταμίνη αυτή, σε μικρούς και ενήλικες και σε τέτοιες επαρκείς ποσότητες δεν τη βρίσκουμε σε κανένα άλλο φαγητό καθημερινής διατροφής.

Αξίζει να σημειωθεί ότι η βιταμίνη Ε χορηγείται θεραπευτικά σε περιπτώσεις καρδιοπάθειας, φλεβίτιδας, ανδρικής σεξουαλικής ανικανότητας, μαστοπάθειας και σε διάφορα είδη δερματοπαθειών.

Το ελαϊκό οξύ είναι ένα άλλο δραστικό συστατικό του ελαιόλαδου. Το ελαιόλαδο δεν απορροφάτε από το στομάχι, αλλά γαλακτοποιείτε στο έντερο όταν ενωθεί µε τη χολή και το παγκρεατικό υγρό.

Μέρος του σαπωνοποιείται και ελευθερώνει τη γλυκερίνη, στην οποία αποδίδεται η ιδιότητα του ελαιόλαδου να απορρίπτει τις πέτρες στα νεφρά. Οι Αμερικανοί το χρησιμοποιούν σε κολικούς των νεφρών, της χολής και του συκωτιού. Τονώνει και την έκκριση της χολής.

Όπως ήδη έχουμε αναφέρει, συστήνεται σε ψηλή χοληστερόλη στο αίμα, σε αρτηριοσκλήρωση και καρδιοπάθειες. Συστήνεται επίσης σε δυσκοιλιότητα, σπαστική κολίτιδα, και σκουλήκια στα έντερα, σε δοσολογία µια κουταλιά της σούπας, πρωί κατινίστικα ή κλύσματα µε νερό όπου έχουμε ρίξει ελαιόλαδο.

Όταν έχουµε αυξημένη ποσότητα γαστρικών υγρών, το ελαιόλαδο ηρεμεί το στομάχι γιατί καλύπτει τα τοιχώματα του στομαχιού και τα προφυλάσσει από τη διαβρωτική ενέργεια των γαστρικών υγρών.

Με τον ίδιο τρόπο προφυλάσσει από το μεθύσι, όταν πάρουμε µια κουταλιά ελαιόλαδο προτού ξεκινήσουμε το ποτό, γιατί καλύπτοντας τα τοιχώματα του στομαχιού, το ελαιόλαδο δεν επιτρέπει την απορρόφηση του οινοπνεύματος από αυτά.

Με τον ίδιο τρόπο προφυλάσσει και από δηλητηριάσεις, γιατί καθυστερεί τη διαδικασία απορρόφησης τους από τον οργανισμό και δίδει το χρονικό περιθώριο για πλύση στομάχου και απομάκρυνση του δηλητηρίου ή εξουδετέρωση του µε διάφορα αντίδοτα.

Με τη χορήγηση ελαιόλαδου σε ζώα, σε περιπτώσεις δηλητηρίασης τους, μπορούμε να τους σώσουμε τη ζωή, φτάνει να το αντιληφθούμε έγκαιρα. Με υποδερμικές ενέσεις, χορηγείται σε περιπτώσεις βαριάς μορφής αναιμίας.

Μια κουταλιά ελαιόλαδου σε ένα φλυτζάνι ζεστό γάλα, βοηθά απαλύνοντας στους πόνους του δύσκολου τοκετού.

Στην κουζίνα μπορεί να χρησιμοποιήσουμε το ελαιόλαδο και να κάνουμε αρωματικά λάδια για τις σαλάτες και άλλους σκοπούς, αφήνοντας σ᾿ αυτό τα αρωματικά φυτά που χρησιμοποιούμε συχνά στην κουζίνα µας για να έχουμε το άρωμα και τη γεύση τους, ακόμη και όταν δεν μπορούμε να τα έχουμε πρόχειρα για να τα προσθέσουμε στα φαγητά µας.

ΔΟΣΟΛΟΓΙΑ ΚΑΨΟΥΛΑΣ:

1 με 2 κάψουλες, πίνετε 1 φορές την ημέρα, για προληπτικούς σκοπούς

ή

1 με 2 κάψουλες, πίνετε 3 φορές την ημέρα, για θεραπευτική δόση. *Μην υπερβαίνεται την ημερήσια δόση.

*  Καμία αναφορά παρενέργειας δεν έχει καταγραφεί 

Σημείωση:

Όλα τα σκευάσματα βοτάνων μπορούν να αποθηκευτούν αποτελεσματικά σε δροσερό, ξηρό και σκοτεινό μέρος, για παράδειγμα μέσα σε ένα ντουλάπι κουζίνας.

Θα πρέπει πάντοτε να ελέγχουμε την ένδειξη ημερομηνίας που ορίζετε από τον κατασκευαστή και η οποία δηλώνει το διάστημα που μπορούμε να τα αξιοποιήσουμε.

*  Προειδοποιήσεις:

Η παραπάνω περιγραφή του φυτού, δεν αποτελεί σε καμία περίπτωση συνταγή.

Η πληροφορίες που αναφέρονται έχουν αντληθεί από ακαδημαϊκά βιβλία, έρευνες, άρθρα και αναφορές καταξιωμένων βοτανολόγων.

Για τον άνθρωπο κάθε ουσία δυνητικώς μπορεί να έχει ανεπιθύμητο αποτέλεσμα, καθώς αυτό προέρχεται ανάλογα από την ποσότητα της ουσίας που θα μπει στον οργανισμό, και από τη δυνατότητα αυτού να την απομονώσει ή να την αποβάλλει μετά από κάποια επεξεργασία.

Θεωρείτε απαραίτητη η συμβουλή ειδικού πριν από την χρήση του φυτού, καθώς επίσης δεν πρέπει να χρησιμοποιούνται ως υποκατάστατο μιας ισορροπημένης δίαιτας.

Συμβουλευτείτε τον γιατρό σας αν είστε έγκυος, θηλάζετε, βρίσκεστε υπό φαρμακευτική αγωγή ή αντιμετωπίζετε προβλήματα υγείας. Να φυλάσσεται μακριά από τα μικρά παιδιά.